Nörolojik hastalıklar ve kalp hastalıkları gibi birçok hastalığın belirtisi olan vertigo, yaşam kalitemizi ciddi ölçüde bozuyor.
Genel anlamda baş dönmesi ve hareket duygusunun yitirilmesi demektir. Ancak tansiyon düşmesi ile ilgili baş dönmeleri bu kapsamda değildir. Baş dönmesi, nöroloji kliniklerinde sık karşılaşılan şikayetlerden birini oluşturuyor. Çoğu zaman altında önemli bir hastalık bulunmayan ve kendiliğinden düzelen bir belirti olarak ifade edilse de bazen çok ciddi nörolojik bir hastalığa da işaret edebiliyor. Baş dönmesi sık karşılaşılan bir şikayet. Ancak hastalar çok farklı şeyleri baş dönmesi olarak ifade edebiliyor. Vertigo, hastanın kendi bedeni veya çevrenin etrafında gerçekten dönmekte olduğunu zannetmesiyle gelişen bir tablo. Bu şekilde bir dönme hissi olmadan ortaya çıkan vertigo ise yalancı vertigo (dizzness) olarak tanımlanıyor.
Dengenin sağlanmasında görev alan yapılar iç kulak, gözler, kas ve iskelet sistemidir. Bunlardan birinde ortaya çıkacak olan bozukluklar denge sistemini etkileyecektir.
Baş Dönmesinin Nedenleri Nelerdir?
Baş dönmesi en sık iç kulak hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkar.
Sinir sistemi ve göz hastalıkları, kalp ritim bozuklukları, migren, şeker hastalığı, kansızlık, kolesterol ve trigliserid yüksekliği gibi denge ile ilgili sistemleri etkiyebilecek çok sayıdaki hastalık baş dönmesi şikayetine yol açabilir. Genellikle başlangıçta KBB ve Nöroloji doktorları muayene etsede göz, dahiliye veya fizik tedavi branşlarında da muayene olmak gerekebilir.
Tüm gerçek vertigoların % 70’inden fazlasının nedeni içkulak kaynaklıdır.
Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) baş dönmesi (vertigo) yaratan en sık hastalıktır. Başın belirli pozisyonlarında ortaya çıkan anormal bir hareket duyumu (vertigo) ve buna eşlik eden düzeltici göz hareketleri (nistagmus) olarak tanımlanabilir. BPPV adını bir süre sonunda kendiliğinden düzelebilmesi (Benign), kısa süreli ataklarla gelmesi (Paroksismal), başın belirli pozisyonları ile ortaya çıkması (Pozisyonel) gibi oldukça karakteristik olan özelliklerinden alır. BPPV’ da nistagmusun yönünü ve karakterini tutulan yarım daire kanalı ve altta yatan mekanizma belirler. Ani başlayan ve saniyeler süren şiddetli vertigo ile nistagmusa sıklıkla bulantı, kusma, çarpıntı, terleme gibi yakınmalar da eşlik eder.
Vertigo En Çok Kadınlarda Görülüyor
Menier hastalığı (Kulağın tek tarafının içinde sıvı toplanması) kadınlarda sıkça görülen rahatsızlıklardan biridir. Menier hastalıkları %80 kadınlarda görülen bir hastalık olduğu için baş dönmeleri kadınlarda daha sık görülmektedir.
Menier Hastalığı Nedir?
İç kulakla ilgili bir rahatsızlık. Hasta dakikalar veya saatler süren ataklar halinde tekrarlayan vertigo’dan yakınıyor. Bu sırada ayakta duramıyor, en ufak baş hareketiyle şiddetli vertigo gelişiyor. Genelde bulantı, kusma ve kulak çınlaması eşlik ediyor. Atakların tekrarlaması hasta olan iç kulak tarafında işitme kaybına neden oluyor.
Tanı Nasıl Konuyor?
Vertigo tanısı konulması için bir dizi tetkik gerekiyor. Hastanın vertigosunun gerçek olup olmadığının anlaşılabilmesi için ayrıntılı sorularla öykü alınıyor. Ardından dikkatli bir nörolojik muayene yapılması gerikiyor. Beyin görüntülemesi istenecekse beyin magnetik rezonanslı(MR) görüntüleme tercih ediliyor. Çünkü MR beyin sapı ve beyin sapı-beyincik birleşim yerini, iç kulak yapılarıyla ilgili iltihabi durumları daha ayrıntılı gösteren bir tetkik. Gereken durumlarda kulak-burun-boğaz(KBB) muayenesi ve odiyometrik(işitme ilgili) testler yapılıyor. Rutin kan tetkiklerine bakılıyor. Başka bir çok hastalıkla ilişkili olduğu yönünde şüphelenilen hastalarda ileri incelemelere başvuruluyor.
Vertigonun Kesin Tedavisi Var Mıdır?
Vertigo’nun asıl sebebinin araştırıldıktan sonra baş dönmesinin neye bağlı olduğunun bilinmesi çok önemlidir. Bu durumun sebebi eğer bir tümörse ameliyat gerekmektedir. Psikolojik ya da Menier hastalıklardan kaynaklı ise ilaç tedavisi ile baş dönmesi azaltılmaktadır. Tedavide asıl önemli olan vertigonun kaynağının bulunmasıdır.
Yeni lazer yöntemleri ile de artık bir kaç seansta BPPV den rahatlıkla kurtulabilirsiniz.
NOT: Vertigo bir bayan hastalığı mıdır? Ne Dersiniz?
Sevgiler…
Berna